bewoningsgeschiedenis
Aan de hand van archeologische onderzoeksresultaten is te herleiden dat de periode van meer permanente bewoning in de Alblasserwaard begint in de 11e eeuw. In de periode daarvoor vond de eerste bewoning plaats op Donken in de moerasgebieden door rondtrekkende kolonisten die leefden van de jacht en visserij. De ruige veenmoerassen in de Alblasserwaard werden in cultuur gebracht door verwijdering van de begroeiing en de aanleg van een afwateringssysteem.
In opdracht van de Graaf van Holland (Floris de Vijfde) en de Bisschop van Utrecht werden percelen grond (kavels) uitgegeven aan kolonisten om deze te ontginnen en geschikt te maken als landbouwgronden. Door het systeem van ontginning (slagenlandschap met uitwatering op de bestaande veenriviertjes) ontstonden de eerste nederzettingen in een lint langs deze riviertjes en op dijken aan de randen van de waard.
De Hoogheemsraadschappen:
- Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard (1277-1947)
- Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard en de Landen van Arkel beneden de Zouwe (1947-1973)
- Hoogheemraadschap Groot-Alblasserwaard (1973-1984)
- De Nederwaard (?-1984)
- De Overwaard (?-1984)
- Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden (1984-2005)
- Waterschap Rivierenland (2005-heden)
Voor het jaar 1200 komen al namen voor van Arkel, Hardinxveld, Langerak, Papendrecht en Sliedrecht. Ook de namen Gorinchem aan de Linge en Peursum aan de Giessen en Hoornaar kwamen toen al voor. Meer landinwaarts gelegen bewoningspunten komen later tot ontwikkeling, zoals bijvoorbeeld Molenaarsgraaf dat is gelegen aan de gegraven Graafstroom in de 2e helft van de 13e eeuw. De ontginning wordt rond 1270 als voltooid beschouwd. De omdijking van de Alblasserwaard was in 1277 een feit. In dat jaar droeg Floris de Vijfde het beheer en de verantwoordelijkheid over aan een dijkgraaf en dertien heemraden. Dit was de oprichting van het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard (nu het Waterschap Rivierenlanden).
De nederzettingen (steden, dorpen en buurtschappen) zijn sindsdien nauwelijks meer veranderd.
Lees verder over het bestuur en de steden en dorpen.
Bronnen:
Wikipedia, De Alblasserwaard (C.L. van Groningen)
